Banki hipoteczne to szczególny rodzaj banków. Ich tworzenie i działalność opiera się przede wszystkim na ustawie z dnia 29 VIII 1997r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. I dlatego mogą wykonywać tylko te czynności określone w ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Podlegają one nadzorowi Komisji Nadzoru Bankowego, która określa zasady wyposażania banków hipotecznych w kapitał założycielski. Czynności dokonywane przez nie są związane bezpośrednio z pojęciem hipoteki. Jednym z zadań jest udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką. W tym przypadku bank w razie niespłacenia kredytu przez dłużnika, będzie mógł dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością. I oczywiście ma pierwszeństwo do niej przed innymi wierzycielami dłużnika. W kwestii hipoteki regulację zawiera kodeks cywilny. Może także zarządzać zastrzeżenia pierwszeństwa ustanowionej na rzecz banku hipoteki, przed innymi ograniczonymi prawami rzeczowymi np. zastaw, użytkowanie ustanowionymi na nieruchomości i wpisanymi do księgi wieczystej.
