Terapia protonowa

0
2354
Terapia protonowa

Na czym polega i kiedy jest wskazana?

Terapia protonowa polega na usuwaniu i hamowaniu wzrostu komórek nowotworowych przy użyciu odpowiedniego promieniowania. W przeciwieństwie jednak do innych rodzajów radioterapii, w których do leczenia nowotworu stosuje się promieniowanie rentgenowskie, terapia protonowa wykorzystuje wiązkę cząsteczek tworzących jądro atomowe, czyli protonów.

Użycie tego rodzaju terapii pozwala na skierowanie promieniowania dokładnie w miejsce występowania guza nowotworowego, co zmniejsza stopień uszkodzenia zdrowych tkanek dookoła niego i umożliwia użycie większej, bardziej skondensowanej dawki promieniowania niż w przypadku standardowo używanej radioterapii.

Przebieg terapii protonowej

Protonoterapia musi być przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych. Naświetlania przeprowadza się przez kilka minut dziennie, a sama seria to okres od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od rodzaju nowotworu. Pacjenta umieszcza się na specjalnym fotelu, który umożliwia wcelowanie wiązki protonów dokładnie w szkodliwy nowotwór.

Maszyna, nazywana synchrotronem lub cyklotronem, wytwarza i przyspiesza protony, a następnie wyrzuca je i kieruje dokładnie w zmianę nowotworową. Naświetlanie trwa około 1-2 minut i nie powoduje żadnego dyskomfortu. Na czas naświetlania pacjent zostaje sam z maszyną.

Lekarz opuszcza pomieszczenie i wraca po zakończeniu trwania zabiegu.

Wskazania do terapii protonowej

Ze względu na to, że radioterapia protonowa skutkuje mniejszym uszkodzeniem zdrowych tkanek sąsiadujących z guzem, stosuje się ją często w nieinwazyjnym leczeniu nowotworów położonych zbyt blisko innych narządów.

Lekarz może zdecydować o wprowadzeniu terapii protonowej w przypadku nowotworów:

  • mózgu (np. nerwiaka nerwu słuchowego),
  • oczu (np. czerniaka oka, nowotworu złośliwego oka),
  • głowy i szyi,
  • płuc,
  • kręgosłupa,
  • prostaty,
  • układu chłonnego.

W Polsce terapię protonową stosuje się również z powodzeniem w leczeniu raka gałki ocznej.

Przeciwwskazania do terapii protonowej

Terapii protonowej nie przeprowadza się w przypadku nowotworów z przerzutami.

Przygotowanie do terapii protonowej

Przed rozpoczęciem terapii protonowej przygotowuje się dla pacjenta specjalne indywidualne urządzenia, które będą w stanie utrzymać jego ciało w odpowiedniej pozycji w czasie naświetlania. Rodzaj użytego sprzętu zależy od umiejscowienia leczonego nowotworu, np. w przypadku terapii oka przygotowuje się dla pacjenta specjalną maskę i nakładkę na zęby.

Terapia protonowa

Kolejnym krokiem jest wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego i zawężenie obszaru leczenia. Na tym etapie lekarz dokładnie namierza chorobowo zmienione miejsce oraz określa kąt i kierunek, z jakim protony zostaną wprowadzone do organizmu pacjenta.

Korzyści z terapii protonowej

Terapia protonowa jest bardzo precyzyjną metodą leczenia, dzięki temu iż umożliwia skierowanie energii bezpośrednio w miejsce występowania nowotworu. Jest to niemożliwe przy użyciu innych metod promieniowania.

Dzięki temu zdrowe tkanki w sąsiedztwie guza pozostają nieuszkodzone i szybciej pobudzą oczyszczone tkanki do regeneracji. Jest to szczególnie istotne w przypadku np. czerniaka oka. Leczenie tego rodzaju nowotworu terapią protonową oszczędza nerw wzrokowy, soczewkę oka czy siatkówkę, co pozwala zachować sprawność oka.